SSH və Telnet fərqi.
SSH (Secure Shell) və Telnet hər ikisi uzaq sistemlərə qoşulmaq üçün istifadə olunan protokollardır, lakin aralarında bir sıra mühüm fərqlər mövcuddur. Aşağıda əsas fərqləri sadalayım:
🔐 Təhlükəsizlik
- SSH (Secure Shell):
➤ Məlumatlar şifrələnmiş şəkildə ötürülür.
➤ Parollar, komandalar və nəticələr təhlükəsizdir.
➤ Müasir sistemlərdə əsas protokoldur. - Telnet:
➤ Məlumatlar şifrəsiz (plain text) olaraq ötürülür.
➤ Parollar və digər məlumatlar asanlıqla ələ keçirilə bilər.
➤ Təhlükəsiz deyil – demək olar ki, artıq istifadə olunmur.
🔐 Şifrləmə
- SSH: Şifrlənmiş əlaqə (encryption + authentication).
- Telnet: Heç bir şifrləmə yoxdur.
🌐 Port nömrəsi
- SSH: Port 22
- Telnet: Port 23
⚙️ İstifadə məqsədi və tətbiqlər
- SSH:
➤ Server idarəetməsi
➤ Fayl köçürməsi (SCP, SFTP vasitəsilə)
➤ Avtomatlaşdırma skriptləri
➤ Git əmrləri (məsələn, SSH ilə GitHub-a qoşulmaq) - Telnet:
➤ Ən çox keçmişdə istifadə olunub
➤ Hazırda bəzi test məqsədləri üçün (məsələn, port testləri) istifadə olunur
🧱 Platforma dəstəyi və müasirlik
- SSH: Müasir sistemlərdə standartdır (Linux, macOS, Windows).
- Telnet: Dəstək azalıb; təhlükəsizlik səbəbilə çox vaxt deaktiv edilir.
| Xüsusiyyət | SSH | Telnet |
|---|---|---|
| Təhlükəsizlik | Yüksək (şifrləmə var) | Aşağı (şifrləmə yoxdur) |
| İstifadə olunan port | 22 | 23 |
| Məlumat ötürməsi | Şifrlənmiş | Plain-text (açıq) |
| İstifadə sahəsi | Server idarəetməsi, Git | Keçmişdə terminal bağlantılar |
| Müasir sistemlərdə | Geniş istifadə olunur | Çox az istifadə olunur |
