Rollback plan — bir layihə, sistem yeniləməsi və ya dəyişiklik həyata keçirilərkən, bu dəyişikliklərin uğursuz olması halında sistemin əvvəlki (stabil) vəziyyətinə geri qaytarılması üçün hazırlanan ehtiyat planıdır.

✅ Rollback plan nədir?

Rollback plan — texniki və ya əməliyyat dəyişikliyi zamanı baş verə biləcək problemlərə qarşı hazırda olan sabit vəziyyəti bərpa etmək üçün əvvəlcədən hazırlanmış ssenaridir.

📌 Nə üçün rollback plan vacibdir?

Çünki:

• Dəyişiklik gözlənilməz problemlərə səbəb ola bilər.
• İstifadəçilər üçün xidmətin dayanmaması vacibdir.
• Məlumat itkisi və ya təhlükəsizlik risklərinin qarşısını almaq lazımdır.
• Sistemin tam dayanması (downtime) kritik ola bilər.

🔄 Rollback plan hansı hallarda tətbiq olunur?

Rollback plan bu hallarda tədbiq olunur:

🛠️ Rollback planın əsas komponentləri

1. Əvvəlki vəziyyətin backup-ı (nüsxəsi): Məlumat bazası, konfiqurasiya və ya tətbiqin köhnə versiyası.
2. Rollback üçün ssenari və əmrlər: Geri qaytarma prosesinin addım-addım planı.
3. Test olunmuşluq: Rollback plan əvvəlcədən test olunmalıdır.
4. Məlumatlandırma: İştirakçılara (komandaya) rollback baş verdikdə məlumat verilməlidir.
5. Təhlükəsizlik tədbirləri: Rollback prosesi əlavə risk yaratmamalıdır.

🧑‍💻 Praktik nümunə (DevOps və ya IT sistemlərində):

Misal: Web tətbiqi üçün yeni versiya yüklənir. 30 dəqiqə sonra istifadəçilər login ola bilmədiyini bildirir.

Rollback plan aktivləşir:

• Yeni versiya silinir.
• Əvvəlki sabit versiya yüklənir.
• Log faylları analiz olunur.
• Komanda məlumatlandırılır.
• Nəticə sənədləşdirilir.

📝 Nəticə

Rollback plan — riskləri idarə etmək üçün hazırlanan kritik plandır.
Bu plan olmadan dəyişikliklər uğursuz olduqda sistem bərpası çətin və gecikmiş ola bilər.