EEPROM Nədir?
EEPROM (Electrically Erasable Programmable Read-Only Memory) — Elektriklə silinib yenidən proqramlana bilən oxuma yaddaşı deməkdir. Bu yaddaş tipi mikroçiplərdə məlumatların daimi saxlanılması üçün istifadə olunur, yəni məlumat enerji kəsilsə belə silinmir.
🧠 EEPROM nə üçündür?
EEPROM aşağıdakı məqsədlərlə istifadə olunur:
Kiçik həcmli daimi məlumatların saxlanılması
(məsələn: konfiqurasiya parametrləri, seriya nömrələri, istifadəçi parametrləri)Mikrocontroller layihələrində — Arduino, ESP32 və s.
🔍 EEPROM-un əsas xüsusiyyətləri
| Xüsusiyyət | İzahı |
|---|---|
| Daimi yaddaşdır | Enerji kəsilsə belə məlumat silinmir |
| Elektriklə silinir | Əvvəlki versiyalardan fərqli olaraq UV işığa ehtiyac yoxdur |
| Byte-by-byte yazılır | Hər bayt ayrıca dəyişdirilə bilər |
| Məhdud yazma sayı var | Adətən 100.000–1.000.000 dəfə yazılıb silinə bilər |
📦 EEPROM növləri
| EEPROM Tipi | Xüsusiyyətlər |
|---|---|
| I²C EEPROM | Serial interfeys, az pin, yavaş |
| SPI EEPROM | Daha sürətli interfeys |
| Parallel EEPROM | Köhnə texnologiya, daha çox pin |
| İnteqrasiya olunmuş EEPROM | Mikrokontrollerin daxilində olur (məsələn, ATmega328) |
⚠️ EEPROM ilə bağlı məhdudiyyətlər
Yavaş yazma sürəti (RAM və ya Flash ilə müqayisədə)
Məhdud yazma dövrü
Kiçik yaddaş həcmi (adətən 512 byte – 4 KB arasında)
📌 EEPROM ilə Flash arasındakı fərq nədir?
| EEPROM | Flash |
|---|---|
| Hər bayt ayrıca silinə və yazıla bilər | Səhifələrlə silinir və yazılır |
| Kiçik həcmlidir | Daha böyükdür (MB-larla) |
| Konfiqurasiya üçün uyğundur | Proqram kodları və böyük verilər üçün uyğundur |
